«Το παράδοξο της Επανάστασης του 1821 και τα παράδοξα των ημερών μας»
Η ομιλία του πρωτοπρεσβυτέρου Εμμανουήλ Γιαννούλη στην Εθνική Εορτή της 25 Μαρτίου 2014 στην Αίγινα
Συγκεντρωθήκαμε κι εφέτος για να αποτίσουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης σε όλους εκείνους τους –γνωστούς και αγνώστους- ήρωες του ‘21. Να τιμήσουμε τις θυσίες των ανθρώπων που υπήρξαν οι μακρινοί πρόγονοι μας, οι οποίοι αγωνίστηκαν 8 ολόκληρα χρόνια για την Παλιγγενεσία του Έθνους, προκειμένου να είμαστε εμείς σήμερα σε θέση να αναπνέουμε τον αέρα της Ελευθερίας. Αυτός ο εορτασμός δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως μια πράξη τυπική και βαρετή, του τύπου «Τι να κάνουμε; Είναι 25 Μαρτίου. Πρέπει να μιλήσουμε. Να κάνουμε τούτο ή το άλλο..». Είναι καθήκον μας, χρέος τιμής και ευγνωμοσύνης, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και ανάγκη στις δυσκολίες που σήμερα περνάμε ως λαός ιστορικός, ο οποίος ζει μέσα σε μια διεθνοποιημένη κοινότητα, σε απάντηση όλων εκείνων που έχουν βαλθεί να μας κάνουν να πιστέψουμε πως μέλλον σε αυτόν τον τόπο δεν υπάρχει!
Ένας Αμερικανός φιλόσοφος, ονόματι Ρίτσαρντ Ρόρτρι, είπε κάτι που θα μπορούσε να μας δώσει την αφορμή, ώστε να ασχοληθούμε με κάποια από τα παράδοξα που σχετίζονται με την Ιστορία μας. Συγκεκριμένα είπε: «Ένας λαός γράφει την Ιστορία του, όχι για να αφηγηθεί το παρελθόν του, αλλά για να δηλώσει αυτό που θέλει να είναι στο μέλλον» . Άς σκεφτούμε: Μήπως στα προηγούμενα χρόνια ήταν εύκολο να διανοηθεί κάποιος πως υπήρχε μέλλον και όραμα στους υπόδουλους Έλληνες, οι οποίοι για 370 χρόνια στέναζαν κάτω από το βάρος μιας φρικτής σκλαβιάς; Μέσα στην Μεγάλη Παρασκευή του Γένους , τότε που «όλα τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά»; Τότε που γεννιόσουν σκλάβος και γνώριζες πως θα πέθαινες σκλάβος, χωρίς να έχεις την ελπίδα πως θα μπορούσες κάποτε να διαφεντέψεις την προσωπική ζωή, την τιμή και την περιουσία σου;
Στα μέσα περίπου της Τουρκοκρατίας, συγκεκριμένα το 1657, ένας Ιησουίτης μοναχός ονόματι Francois Richard , έκανε την εξής παρατήρηση: «Πολλές φορές απορώ, πώς κατόρθωνε να επιβιώσει η χριστιανική πίστη στην Τουρκία και πώς υπάρχουν στην Ελλάδα 1.200.000 Ορθόδοξοι (τόσους τότε τους υπολόγιζε).Και να σκεφτεί κανείς, ότι ουδέποτε από την εποχή του Νέρωνος, του Δομιτιανού και του Διοκλητιανού έχει να υποστεί ο Χριστιανισμός διωγμούς σκληρότερους από αυτούς που αντιμετωπίζει σήμερα (δηλ. το 1657)! Και όμως οι Έλληνες είναι ευτυχισμένοι που παραμένουν Χριστιανοί!».Από το κείμενο αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε τα μαρτύρια των Ελλήνων κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, την οποία μάλιστα σήμερα μερικοί αρέσκονται να ονοματίζουν με τον πιο εύηχο όρο «Οθωμανική Αυτοκρατορία» , της «ευημερίας και ανάπτυξης»!
Είναι πραγματικά να απορεί κανείς με εκείνους που ισχυρίζονται πως ο Αγώνας των Ελλήνων δεν υπήρξεν Εθνικός, αλλά μόνον ταξικός !Είναι όντως παράδοξο το πώς οι ταλαιπωρημένοι και κατατρεγμένοι αυτοί άνθρωποι επέλεξαν συνειδητά την μαρτυρική ζωή του υπόδουλου ραγιά, ενώ θα μπορούσαν να απολάμβαναν τα αγαθά που τους υπόσχονταν οι Τούρκοι, στην περίπτωση κατά την οποία θα αρνιόντουσαν τον Χριστό, έστω και εικονικά, με την αλλαξοπιστία τους! Δεν το έκαναν όμως! Οι περισσότεροι προτίμησαν να κρατήσουν την πίστη τους και να ανάβουν το καντήλι στους τάφους και στα ιερά εικονίσματα, που τους παρέδωσαν οι παππούδες τους. Να πληρώνουν τον βαρύ κεφαλικό φόρο . Να ζούν συνέχεια με τον φόβο μήπως και « μπουκάρει» ο Τούρκος στο σπίτι για να τους αρπάξει το αγόρι και το μετατρέψει σε φοβερό Γενίτσαρο,( μετά από μια συστηματική καθημερινή πλύση του εγκεφάλου από τους φανατικούς ισλαμιστές ουλεμάδες), ή το κορίτσι για να το κλείσει στο χαρέμι του, με εκείνα τα απάνθρωπα παιδομαζώματα! Στα βάσανά τους υπολογίζεται-βέβαια- και η τυραννική πλεονεξία όχι όλων, αλλά ορισμένων κοτζαμπάσηδων, που χρησιμοποιούσαν με αυθαιρεσία την Εξουσία , που τους είχε παραχωρήσει η Οθωμανική Διοίκηση. Οι περισσότεροι Έλληνες όμως αντιστάθηκαν με γενναιότητα στις πιέσεις και στους συστηματικούς εξισλαμισμούς, τους οποίους σχεδίασαν και εφάρμοσαν διάφοροι Σουλτάνοι , με την προοπτική της πολιτικής Γενοκτονίας όχι μόνον των Ελλήνων, αλλά και άλλων λαών, οι οποίοι κατοικούσαν στην περιοχή της άλλοτε Βυζαντινής Κοινοπολιτείας. Αυτή η αντίσταση πολλές φορές οδήγησε στο μαρτύριο, γι αυτό και έχουμε πολλούς γνωστούς και αγνώστους Νεομάρτυρες και Εθνομάρτυρες, από την άλωση της Πόλης το 1453 και μετά.
Τα ιστορικώς βεβαιωμένα αυτά γεγονότα, φαίνεται όμως πως ηχούν παράξενα στα αυτιά μιας ορισμένης λογικής και νοοτροπίας.. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι αγωνίστηκαν για ποιο σκοπό; Για να έχουν μόνο λεφτά ή απλά για να αλλάξουν αφεντικά;
Η Ιστορία κατέγραψε πως οι Έλληνες αγωνίστηκαν στον υπερ πάντων Αγώνα του 1821 για τα ιδανικά τους ,την Ορθόδοξη πίστη , τη γλώσσα , το Έθνος τους,(όσοι βέβαια από αυτούς θα κατόρθωναν να επιζήσουν από τον τραχύ και άνισο εκείνο Αγώνα εναντίον μιας πάνοπλης Αυτοκρατορίας) του οποίου ηρωικό σύνθημα ήταν το: «Ελευθερία ή Θάνατος!»). Συνέχισαν με τον μαρτυρικό τους βίο να μάχονται υπέρ «βωμών και εστιών», όπως ακριβώς και οι μακρινοί πρόγονοί τους, των οποίων είχαν την βεβαιότητα πως υπήρχαν απόγονοι : Πρόκειται για τους Αρχαίους Έλληνες ,οι οποίοι παρά τους μεταξύ τους εμφυλίους πολέμους διέθεταν όμως μια κοινή Ελληνική συνείδηση, διαφαινόμενη στην απάντηση που έδωσαν στους τότε επίδοξους εισβολείς του τόπου τους , τη στιγμή κατά την οποία με περηφάνεια αναφέρθηκαν στο «όμαιμον, το ομόγλωσσον, τα κοινά ιδρύματα θεών και τα ομότροπα ήθη», δηλ. στους κοινούς συγγενικούς δεσμούς τους.
Είναι ακριβώς από τα παράδοξα της ιστορικής μας πορείας, το πώς δηλ. αυτοί οι «αγροίκοι και αμόρφωτοι άνθρωποι», ( όπως χλευαστικά αποκαλούσαν τους Αγωνιστές του ‘21 οι Ισχυροί της εποχής), είχαν την αίσθηση πως κατάγονταν από ένα κατ’ εξοχήν πολιτισμένο Γένος ,το οποίο κατά το παρελθόν μετέδωσε τα φώτα του Πολιτισμού στους τότε βαρβάρους. Μάλιστα, το υπόδουλο Γένος τότε και πλούτο απόκτησε, και αξιοθαύμαστες ανθηρές κοινότητες δημιούργησε και Πολιτισμό με Τέχνη υψηλού επιπέδου έδωσε! Ο Οδυσσέας Ελύτης μιλά χαρακτηριστικά για «Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όπου το παραμικρό κεντητό πουκάμισο, το πιο φτηνό βαρκάκι, το πιο ταπεινό εκκλησάκι, το Τέμπλο ,το κιούπι ,το χράμι ,όλα τους αποπνέανε μια αρχοντιά κατά τι ανώτερη των Λουδοβίκων!».Οι σκλαβωμένοι Έλληνες ήταν φυσικό να είναι αγράμματοι, αφού οι Τούρκοι – πλην των ελαχίστων εξαιρέσεων 5 ονομαστών Σχολών – δεν επέτρεπαν την λειτουργία σχολείων. Σε αντιστάθμισμα αυτών των δυσκολιών όμως διέθεταν έναν πολιτισμό ψυχής βιώνοντας την διαχρονικότητα της Φυλής, όπως προαναφέρθηκε, που ήταν ο απόηχος των πόθων και της Ιστορίας του Ελληνισμού μέσα στα βάθη των αιώνων. Αυτό το βίωμα εκφράζεται με τρόπο συγκινητικό στην μνημειώδη απάντηση που έδωσε ο Ιωάννης Καποδίστριας στον Άγγλο Υφυπουργό Αποικιών λόρδο Χόρτον, τη στιγμή που εκείνος του έθεσε στο Λονδίνο το κρίσιμο ζήτημα των ορίων της Ελλάδος. Ήταν τότε που ο πρώτος Κυβερνήτης κατέβαινε από την Ρωσία,( όπου είχε χρηματίσει και Υπουργός Εξωτερικών της μεγάλης αυτής Χώρας), προκειμένου να αναλάβει από την Αίγινα τα ηνία της Ελλάδας: Άς θαυμάσουμε την απάντηση του εξόχου Έλληνα :«Το Ελληνικόν Έθνος αποτελείται από τους ανθρώπους, οι οποίοι από της κατακτήσεως της Κωνσταντινουπόλεως δεν έπαψαν να ομιλούν την γλώσσαν των πατέρων τους και οι οποίοι παρέμειναν υπο την πνευματικήν δικαιοδοσίαν της Εκκλησίας των, ανεξαρτήτως του τόπου καταγωγής των, εντός της Τουρκίας. Τα σύνορα της Ελλάδος είναι καθορισμένα επι τέσσαρες αιώνες με δικαιώματα, τα οποία ούτε ο χρόνος , ούτε οι ατυχίες παντός είδους , ούτε η κατάκτησις είχαν ποτέ την ικανότητα να καταργήσουν .Καθορίσθησαν από το 1821 δια του χυθέντος αίματος κατά τις σφαγές των Κυδωνιών, της Κύπρου, της Χίου ,της Κρήτης, των Ψαρρών, του Μεσολογγίου. Και στις πολυάριθμες μάχες στη ξηρά και στην θάλασσα, που ετίμησαν το ευγενές αυτό Έθνος».
Δυστυχώς, μερικοί σήμερα εμφανίζονται να αγνοούν, να παραποιούν ή να μη αποδέχονται αυτές τις αλήθειες. Μορφωμένοι και παραμορφωμένοι από τις πολλές γνώσεις, με την ερμηνεία των πραγμάτων όπως αυτοί θέλουν και νομίζουν, χορτασμένοι και βολεμένοι με την ευημερία και την ασφάλεια ενός πληθωρικού πολιτισμού, οχυρωμένοι πίσω από πανεπιστημιακά και ιδεολογικά άσυλα, επιθυμούν να διαγράψουν από την ιστορική μας μνήμη αυτές τις συγκλονιστικές σελίδες του Ελληνισμού και να ξεχάσουμε τις αξίες που τις δημιούργησαν. Βάλλουν πλέον ευθέως εναντίον κάθε έννοιας ηρωισμού. Πρόσφατα ακούστηκε από στόμα προσώπου με προσβάσεις και επιρροή στο Υπουργείο Παιδείας(=Το πρώην Εθνικής Παιδείας) και τούτο το αμίμητο: «Να απαλλαγεί ο κόσμος από τη βάρβαρη αξία του ηρωισμού». (!) Μάλιστα! Αυτή η φράση φαίνεται πως αποκαλύπτει και το προτεινόμενο από μερικούς κοσμοείδωλο. Μήπως γι αυτό το λόγο έγινε σταδιακά η αποκαθήλωση των μορφών των ηρώων από τους τοίχους των σχολικών αιθουσών; Μήπως για τον ίδιο λόγο και τα σχολικά βιβλία έχουν καταντήσει σαν περιοδικά ποικίλης ύλης; Οι σελίδες των σύγχρονων σχολικών βιβλίων δεν εμπνέουν πια τις αληθινές αξίες αυτού του τόπου, που είναι μακρόχρονα δοκιμασμένες. Οδηγούν τα παιδιά σε έναν ρηχό τρόπο ζωής, χωρίς αληθινά πρότυπα. Αφαιρείται έτσι κάθε ζωτικός χυμός και κόβονται τα φτερά του παιδιού, για να βρεθεί αργότερα ο άνθρωπος στην χοάνη ενός καθεστώτος συνεχούς προετοιμασίας για την πολυδιαφημιζόμενη από τα Μ.Μ.Ε μεγάλη ώρα της Αγοράς, σ’ ένα καπιταλιστικό σύστημα, όπου ο άνθρωπος υπάρχει , ζει και κινείται σαν ένα γρανάζι της διαδικασίας παραγωγής – κατανάλωσης αγαθών και τίποτε άλλο! Σε ένα τρόπο ζωής με μια ιντερνετική ευημερία, η οποία όμως στηρίζεται πάνω σε 7 αόρατα διαδικτυακά κλειδιά, τα οποία και κρατούν ισάριθμα άτομα στον πλανήτη μας..
Επανερχόμενοι στο θέμα της Επανάστασης του 1821,άς αναρωτηθούμε: Ποιες στατιστικές ήταν ικανές για να προβλέψουν το αποτέλεσμά της; Να δούμε το θέμα αριθμητικά; Από διεθνή κάλυψη; Από εξοπλισμό; Με το ξεκίνημά του ο Αγώνας φαινόταν ανθρωπίνως χαμένος. Άνισος. Μόνον η πίστη στο Θεό και στα δίκαια της φυλής μπορούσαν να δώσουν δύναμη. Ο Ευαγγελισμός της Παναγίας προμήνυε έναν άλλο , εκείνον της Πατρίδας, με την Ανάσταση του Γένους. Όλοι έλπιζαν μόνο σε ένα θαύμα..
Και το θαύμα έγινε! Είναι κι αυτό ένα από τα παράδοξα της Ιστορίας..
Καθισμένος στα χαλάσματα της Εκκλησίας της Παναγίας, εκεί στο Χρυσοβίτσι, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έκλαιγε την Ελλάδα. Τότε έκανε και το τάμα του στο Θεό. Κι όταν σηκώθηκε, με πίστη και συγκίνηση είπε: «Ο Θεός έβαλε την υπογραφή Του για την ελευθερία της Ελλάς (!) και δεν την παίρνει πίσω». Ο Γέρος του Μωρηά πήρε τότε δύο κλαδιά δέντρων, έφτιαξε έναν πρόχειρο σταυρό – η πρώτη σημαία του Αγώνα- τον ύψωσε και βροντοφώνησε: «Όσοι αγαπάτε τον Θεό και την Πατρίδα, ελάτε κοντά μου να την ελευθερώσουμε». Αμέσως άρχισε να συγκεντρώνει τα παλληκάρια. Για να επακολουθήσουν οι νίκες στο Βαλτέτσι, στην Τριπολιτσά, στα Βέρβενα, στα Δολιανά και ο θρίαμβος στα Δερβενάκια. Ο ίδιος έγραψε αργότερα στα «Απομνημονεύματά» του: «Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, όπου ήκουον Έλληνα κι έφευγαν χίλια μίλια μακριά. Εκατό Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν αρμάδα».
Παραδόξως, όμως, μερικοί πανεπιστημιακοί έρχονται να αμφισβητήσουν σήμερα τα Απομνημονεύματα αυτών των ανθρώπων ,που έδωσαν το αίμα και τη ζωή τους για τον τόπο, ώστε να έχουν την δυνατότητα ακόμη και αυτοί να ανατρέχουν σήμερα σε τουρκικές ιστορικές πηγές « για να μάθουν» όπως λένε, «την αλήθεια»!
Κυρίες και κύριοι,
Πολλά παράδοξα και έξω από κάθε πρόβλεψη και λογική γεγονότα συνετέλεσαν στην απελευθέρωσή μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, ένα τυχαίο γεγονός, εξαιτίας του οποίου όμως καταστράφηκε ολόκληρη η Τουρκοαιγυπτιακή αρμάδα, η οποία από τότε και έπαψε να είναι το φόβητρο στον κατά θάλασσα αγώνα των Ελλήνων. Αυτό το σωτήριο γεγονός για την Ελλάδα πανηγυρίστηκε λίγες μέρες μετά στην όντως πρώτη Πρωτεύουσά της, στην Αίγινα και συγκεκριμένα στον Μητροπολιτικό Ναό της, «ως εορτή απελευθερώσεως της Ελλάδος», όπως έγραψε τότε η «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος». Το γεγονός ήταν τυχαίο; Δε νομίζω. Ο μεγάλος Αϊνστάιν κάπου γράφει: «Σύμπτωση είναι ο τρόπος του Θεού να παραμένει ανώνυμος». Για τον άνθρωπο τον πιστό δεν υπάρχει τύχη! Μόνον η Θεία Πρόνοια.
Στις μέρες μας πολλά παράδοξα κι έξω από κάθε λογική κατευθυνόμενα γεγονότα προωθούν ξανά την υποδούλωση αυτού του τόπου, όχι πια με τα όπλα, αλλά με άλλο τρόπο. Ξένες δυνάμεις (=ασύμμετρη απειλή, σύμφωνα με την έκφραση πολιτικού προσώπου) φαίνεται πως επιχειρούν να πλήξουν τις ρίζες και τις αξίες, οι οποίες υπάρχουν, μεγαλουργούν και θαυματουργούν με μια μυστική δύναμη μέσα από την ψυχή του Έλληνα. Φαινομενικά δεν διεκδικούν – προς το παρόν- τα σύνορά μας. Ζητούν όμως να φοβίσουν και να καθυποτάξουν την ψυχή μας. Συχνά γινόμαστε θεατές ακραίων εκδηλώσεων, οι οποίες δεν είμαστε πάντα σε θέση να γνωρίζουμε αν είναι αυθόρμητες ή υποκινούμενες από κάπου. Τα διάφορα διαπλεκόμενα συμφέροντα προσπαθούν με το διαδίκτυο και γενικά με τα ΜΜΕ να αλλοιώσουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε, να νοθεύσουν την Ιστορία μας, να διώξουν από μέσα μας την πίστη και την ελπίδα. Ο γνωστός αρχιτέκτονας της καταστροφής της Κύπρου Χένρυ Κίσσινγκερ, πριν από χρόνια, είχε δηλώσει πως «Ο Ελληνικός λαός είναι δυσκολοκυβέρνητος, γι αυτό πρέπει να τον πλήξουμε στις ρίζες του, στην γλώσσα του, στην πίστη του, στην Ιστορία του». Έτσι παρατηρούμε με πόσο άριστο τρόπο εκτελούνται εδώ και δεκαετίες αυτά τα σχέδια.
Η σημερινή Επέτειος ας γίνει μια αφορμή για μια προσωπική μας αντίσταση. Να μην αφήσουμε το μυαλό μας να πιστέψει πως δεν έχουμε μέλλον, επειδή μας μαυρίζουν το παρόν. Να μην αφήσουμε την απελπισία να κυριεύσει την καρδιά μας. Να ξυπνήσουμε από τον βαθύ λήθαργο μας και να ξαναπιάσουμε τη γη μας, αφήνοντας την οκνηρία. Προπαντός να μη κάνουμε κακό στους εαυτούς μας, με τον χειρότερο σύμβουλο, που είναι η απόγνωση. Να πούμε το προσωπικό μας «όχι» στους ψεύτικους παραδείσους των ναρκωτικών, στις αυτοκτονίες και στην υπογεννητικότητα. Να μη χαθεί το όραμα πως θα ζήσουμε καλύτερες μέρες. Άνθρωποι άγιοι κατά καιρούς έχουν κάνει προφητείες για ένα λαμπρό μέλλον της Πατρίδας. Αυτό, βέβαια, είναι καθαρά θέμα προσωπικής πίστης.. Χωρίς να αφήσουμε ο καθένας τον προσωπικό του αγώνα, επαναπαυόμενοι μόνο στις δάφνες τις προγονικές, καλούμαστε να δείξουμε ιδιαιτέρως σήμερα αυτοσυγκράτηση, προσδοκία και υπομονή. «Εκ της Ελλάδος και πάλιν το Φως». Αυτός ο τόπος είναι προορισμένος να ζήσει και θα ζήσει!
Ολοκληρώνουμε με ένα ιστορικό παράδειγμα: Στις 9 Ιουλίου 1821 απαγχονίστηκε στη Λευκωσία ο μαρτυρικός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός και για έξι συνεχείς ημέρες συνεχίστηκε η ομαδική σφαγή 470 ιερωμένων και προκρίτων στη Μεγαλόνησο. Όταν, λίγο πιο πριν, ο αιμοσταγής τύραννος Κιουτσούκ Αχμέτ ανακοίνωσε στον μαρτυρικό Ιεράρχη την ωμή απόφασή του για την ομαδική σφαγή των Ελλήνων Χριστιανών, ο ιερός εκείνος άνδρας απάντησε θαρραλέα με το ιδιάζον κυπριακό γλωσσικό ιδίωμά του: «Η Ρωμηοσύνη εν να χαθεί, όντας ο κόσμος λείψη! Κανένας δεν ευρέθηκεν, για να την ηξηλείψει!». Είναι, θα λέγαμε, το ίδιο με αυτό που τραγούδησε στις μέρες μας ο Μίκης Θεοδωράκης: «Τη Ρωμηοσύνη μην την κλαις, εκεί που πάει να σβήσει, να τη πετιέται από ‘ξαρχής, κι αντριεύει και θεριεύει».
Στην ιερή μνήμη όλων αυτών των αγνών Ελλήνων, που θυσιάστηκαν για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι, σας καλώ όλοι ενωμένοι να αναφωνήσουμε:
Ζήτω το 1821! Ζήτω η 25η Μαρτίου! Σας ευχαριστώ
